Zo konden ze miljarden witwassen
Westerse banken blijken betrokken te zijn bij het witwassen van geld door de Russische entourage rond Poetin. Ook over de rekeningen van de ING en de Amsterdam Trade Bank liep een deel van de crimineel verkregen geld.
Hoe werkte operatie Global Laundromat (Mondiale Wasserette)?
Een groep van 500 Russen heeft voor meer dan 20 miljard dollar witgewassen via westerse banken, bleek maandag uit onderzoek van het internationale onderzoeksinstituut OCCRP (Organized Crime and Corruption Reporting Project) en de Russische krant Novaya Gazeta. De Russen verdiende hun geld met belastingontduiking en malversaties bij overheidsaanbestedingen. Vervolgens spendeerden zij dit in het buitenland aan luxegoederen en vastgoed.
Moldindconbank
De Moldavische Moldindconbank was de middenvelder in de wereldwijde witwasoperatie. Deze bank stuurde het geld opvallend vaak naar twee Lets-Cypriotische banken: de Trasta Komercbanka en de Privat Bank. Via deze banken kwam het geld in EU-lidstaten en verder de Europese Unie binnen, waardoor andere Europese banken minder attent waren bij vervolgtransacties. De Letse autoriteiten trokken vorig jaar de bankvergunning van de Traste Komercbanka in, omdat de bank te weinig deed tegen witwassen.
732 banken uit 96 landen verwerkten geldstromen. Een opvallende rol is weggelegd voor de keurige Danske Bank uit Denemarken. Door gebrekkig toezicht bij een vestiging van Danske Bank in Estland konden daar zeker een miljard euro aan verdachte transacties plaatsvinden.
Traditie
Minder verrassend is de betrokkenheid van de Britse HSBC Bank, die voor een half miljard aan witwastransacties mogelijk maakte. HSBC staat al bekend om zijn witwastraditie. De Hongkong and Shanghai Banking Corporation telde sinds de oprichting in 1865 vele opiumhandelaren tot de klandizie. Met de overdracht van Hong Kong aan China verhuisde de bank eind vorige eeuw naar Londen. De afgelopen jaren was HSBC betrokken bij vele grote schandalen. De bank waste geld wit van Mexicaanse drugskartels, net als verdacht geld uit Zwitserse kluizen, de bank negeerde het handelsembargo met Iran en deed aan wisselkoersmanipulatie.
Voor zover de onderzoekers kunnen achterhalen, spendeerden de Russen uit de witwasgroep geld bij 55 Nederlandse bedrijven. De Nederlandse dochter van Samsung verkocht bijvoorbeeld elektronica ter waarde van 23 miljoen euro aan de Russen. Een bloemenverkoper ontving orders ter waarde van vijfduizend euro en een meubelverkoper ter waarde van 70 duizend euro. De betalingen liepen via de banken ING en Amsterdam Trade Bank.
Om witwassen te voorkomen moeten banken weten wie hun klanten zijn. Zaken doen met criminelen of terroristen is uit den boze. Daarom moeten banken verdachte transacties melden bij hun toezichthouder. Dat levert in de dagelijkse praktijk twee problemen op. Ten eerste is het aantal internationale betaaltransacties enorm. En twee: door het gebruik van postbusfirma’s is voor een bank moeilijk te achterhalen met wie er zaken wordt gedaan. De lijntjes tussen de Panama Papers en Laundromat zijn kort, zeggen de onderzoekers.
